Jak wyglądają ataki paniki i jak można sobie z nimi radzić?
Ataki paniki polegają na odczuwaniu silnego, przytłaczającego lęku. W odróżnieniu od strachu lęk jest nierealistyczny. Pojawia się mimo braku realnego zagrożenia. Przeważnie wywołane zostają przez bodziec stresowy, jednak zdarzają się sytuacje wystąpienia napadu paniki bez konkretnego powodu. Ataki paniki, podobnie jak depresja, należą do bardzo często występujących zaburzeń emocjonalnych.
Istnieją różne hipotezy na temat przyczyn ataków paniki. Wyróżnia się biologiczne podłoże ich występowania, związane z neuroprzekaźnikami, takimi jak: serotonina i noradrenalina. Napady paniki mogą także wiązać się ze zniekształceniem poznawczym wynikającym z wychowania. Dzieci naśladują błędne wzorce zachowania swoich rodziców. Duży stres oraz ciężkie przeżycia w okresie dzieciństwa i dojrzewania mogą wpłynąć na większą podatność na ataki paniki. Nadopiekuńczość rodziców wykształca w dziecku schematy katastroficznego myślenia, natomiast oziębłość w wyrażaniu emocji wpływa na rozwój zaburzeń lękowych.
Objawy ataków paniki
Atak paniki objawia się wzrastającym poczuciem przerażenia, często związanym ze strachem przed śmiercią. Jednym z objawów może być odrealnienie, w tym: derealizacja (oderwanie od rzeczywistości) lub depersonalizacja (zaburzenia w odczuwaniu siebie). Między atakami paniki często towarzyszy lęk przed ponownym pojawieniem się napadu. Do najczęstszych objawów somatycznych zalicza się:
- kołatanie serca
- nudności
- dreszcze
- ból brzucha
- przyspieszone tętno
- ból w klatce piersiowej
- duszności
- uderzenia gorąca
- drętwienie kończyn
- poczucie zbliżającego się zasłabnięcia
- czasami omdlenie
Jak wyglądają ataki paniki – przebieg i czas trwania
Ataki paniki pojawiają się nagle, a największą intensywność osiągają zazwyczaj po 5-10 minutach. Po tym czasie zaczynają hamować i stopniowo się uspokajać. W wyjątkowych sytuacjach mogą trwać ponad 2 godziny. Częstotliwość występowania jest różna i waha się między kilkoma atakami w miesiącu a kilkudziesięcioma w ciągu dnia.
Jak poradzić sobie z atakami paniki?
Dużo osób potrafi rozpoznać nadchodzący napad lęku wcześniej, na przykład poprzez zmianę samopoczucia i wzrastające uczucie niepokoju. Umożliwia to szybkie zareagowanie na atak paniki zanim osiągnie on swoją szczytową siłę. Dobrze spróbować przywołać myśl, że sytuacja nie zagraża życiu, a stan niedługo minie. Warto wtedy spowolnić oddech aby nie dopuścić do hiperwentylacji (szybkie i głębokie oddechy), która wzmaga poczucie lęku. Najlepiej znaleźć bezpieczne miejsce oraz postarać się skontaktować z bliską osobą. Rozmowa z przyjacielem, lub jego towarzystwo może pomóc uspokoić się podczas ataku paniki.
Istnieje parę sposobów pomagających w radzeniu sobie z atakami paniki. Do najczęstszych należy zmiana schematów myślenia. Powtarzanie w myślach racjonalizacji podczas pojawienia się leków może na początku być trudne, jednak z czasem przyniesie wiele korzyści. Inną metodą jest technika uziemienia. Polega na skupieniu się na poszczególnych zmysłach. Można również spróbować medytacji, w tym technik relaksacyjnych i wizualizacji.
Co zrobić, gdy ktoś ma atak paniki?
Jeśli chcemy pomóc osobie, która ma atak paniki, musimy sami zachować spokój. Warto stworzyć warunki dające poczucie bezpieczeństwa jest bardzo ważne. Dobrze zaprowadzić osobę w możliwie spokojne miejsce, w którym nie przebywa zbyt wielu ludzi. Jeśli jest to zamknięte pomieszczenie warto otworzyć okno. Atak paniki bardzo często wiążą się z napływającymi katastroficznymi myślami. Osoba doznająca ataku paniki może bać się wyjść z domu lub odczuwać strach przed śmiercią czy zawałem serca. Warto wtedy podjąć próbę rozmowy, w celu oderwania uwagi osoby od negatywnych myśli oraz przerwania jej poczucia odrealnienia. Należy zapewniać osobę, że jesteśmy przy niej, unikając zwrotów takich jak “to nic takiego” czy “nic ci nie będzie”, ponieważ mogą one pogorszyć jej stan.
Jak leczyć ataki paniki?
Osoby doświadczające ataków paniki powinny skontaktować się ze specjalistą. Istnieje wiele sposobów mogących zminimalizować objawy, jednak nie zastąpią one psychoterapii. Wyleczenie ataków paniki wiąże się często z przepracowaniem wielu wydarzeń z życia oraz nauczeniem się odpowiednich metod radzenia sobie z nimi. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie farmakoterapii. W leczeniu ataków paniki zazwyczaj wykorzystywane są dwa rodzaje leków. Pierwsze, przeciwlękowe, silnie uspokajają, jednak można stosować je jedynie do 4 tygodni, ponieważ mogą uzależniać. Druga grupa leków zalicza się do antydepresantów. One również mogą pomóc opanować ataki paniki, a dodatkowo nie są uzależniające, więc można stosować je przez dłuższy czas.
