Psychoterapia to zbiór różnorodnych oddziaływań dla osób, zmagających się z różnorakimi dylematami. Kiedy para lub małżeństwo przechodzi przez trudny czas, może zgłosić się do psychoterapeuty, który pomorze partnerom zrozumieć, co dzieje się w ich relacji. Terapia par/małżeństw może pomóc w osiągnięciu większej intymności oraz w poprawie zadowolenia z bycia razem.

Do kogo skierowana jest terapia par?

Psychoterapia par skierowana jest zarówno do osób pozostających w związkach formalnych jak i nieformalnych oraz do par mężczyzn i kobiet, jak i par jednopłciowych. Ma na celu wspólne rozwiązanie trudności, poprawę jakości relacji czy polepszenie komunikacji między partnerami.  Spotkania pary z psychoterapeutą trwają 70 minut.

Częstym elementem utrudniającym funkcjonowanie w parze jest odmienne postrzeganie zadań czy tak zwanego rozkładu sił w relacji. Pary zgłaszające się po pomoc mogą przeżywać różnego typu dylematy związane z brakiem równowagi w relacji: np. jedna z osób w parze czuje, że jej potrzeby są niezauważane lub umniejszane.  Różny jest poziom zaangażowania pracą zawodową oraz obowiązkami domowymi, jeden z partnerów czuje, że zawsze udziela wsparcia emocjonalnego drugiemu. Zadaniem psychoterapii par jest przywrócenie harmonii w relacji, znalezienie sposobu na funkcjonowanie akceptowalne dla obojga/obu partnerów, a niekiedy wsparcie w rozstaniu się, jeśli partnerzy podejmą taką decyzję.

 

Skuteczność terapii par

Podczas psychoterapii pary zajmują się wspólnymi dylematami czy sytuacjami kryzysowymi, które ich od siebie oddaliły i negatywnie wpłynęły na jakość wspólnego życia. Można wyodrębnić kilka podstawowych zasad skutecznej terapii par.

  • Terapia par poprawia komunikację: Skuteczne komunikowanie się jest bardzo ważnym elementem dobrej relacji. Podczas psychoterapii  para będzie uczyła się komunikować w taki sposób, aby szanować się wzajemnie. Mówimy tu o komunikacji bez wyśmiewania czy poniżania, kiedy ktoś wyraża swoje uczucia. Innymi słowy pary na psychoterapii uczą się rozmawiać ze sobą! Psychoterapeuta może dawać jasne wskazówki i instrukcje, aby pomóc parze nawiązać wspierający dialog.  Partnerzy mogą na przykład nauczyć się jak bardziej efektywnie i empatycznie słuchać.
  • Terapia par pokazuje mocne strony: Terapeuci par pokazują zasoby i mocne strony związku aby budować jego odporność, zwłaszcza kiedy psychoterapia zbliża się ku końcowi. To naturalne, że podczas terapii uwaga skupia się wokół problemów i trudności, równie ważne jest dostrzeganie i akcentowanie tych obszarów, w których para funkcjonuje dobrze. Taka aktywność pozwala czerpać więcej radości z relacji. Terapeuci par są aktywni w promowaniu mocnych stron w relacji.  Mogą zalecić jednemu z parterów aby robił to, co podoba się drugiemu.
  • Terapia par zmienia spojrzenie na relacje: Zadaniem psychoterapeuty jest pomoc obojgu partnerom w bardziej obiektywnym spojrzeniu na ich związek.  Ważnym elementem jest redukowanie wzajemnych oskarżeń i nauka spostrzegania swoich emocji. Terapeuta par przeprowadza wywiad z partnerami/małżonkami w celu poznania ich więzi i sposobu interakcji. Pomaga mu to postawić hipotezę na temat przyczyn kryzysu. Dzięki temu para może zacząć widzieć siebie i swoje interakcje w bardziej akceptowalny sposób.
  • Terapia par modyfikuje dysfunkcyjne zachowania: Innym ważnym zadaniem psychoterapeuty par jest próba zmiany sposobu, w jaki partnerzy zachowują się wobec siebie. Oprócz wyżej wymienionej pomocy w  zmianie spojrzenia na relację, terapeuta dba także o zmianę zachowania małżonków na takie, które nie obejmuje przemocy fizycznej, psychicznej czy ekonomicznej. To bardzo trudny element terapii par/małżeństw. Może się czasem okazać konieczne przerwanie terapii i skierowanie jednego z małżonków do specjalistycznego ośrodka leczenia uzależnień czy do placówki dla osób doświadczających przemocy. Zmiana dysfunkcyjnych zachowań polega również na próbie ich skontrolowania.  Może to być na przykład zalecenie partnerom kłótni o określonej godzinie, co często prowadzi do zmniejszenia awantur.
  • Terapia par redukuje unikanie emocji: Partnerzy, którzy nie wyrażają wprost swoich emocji i myśli mogą oddalać się od siebie. Dlatego kolejnym zadaniem psychoterapeuty  jest pomoc w ujawnianiu tych uczuć i myśli, które do tej pory były ukrywane lub wiązały się z lękiem przed odrzuceniem ze strony partnera.

Przeciwwskazania do prowadzenia terapii par/małżeństw

Są sytuacje, kiedy prowadzenie terapii pary jest niewskazane, nawet jeśli partnerzy deklarują silną chęć jej podjęcia. Chodzi głównie o stosowanie przemocy fizycznej między partnerami, istnienie choroby psychicznej u jednego lub obojga partnerów, pozostawanie w innych związkach i brak motywacji do rezygnacji z jednego z nich,  podjęcie przez jednego z partnerów decyzji o rozwodzie przy nieakceptacji tej decyzji przez drugiego. Jeżeli psychoterapeucie uda się na wstępnym etapie konsultacji zauważyć jeden z wyżej wymienionych problemów to może skierować parę do odpowiednio wykwalifikowanych osób lub instytucji np. (psychiatra, mediator, centrum interwencji kryzysowej).